Irah – irahan : Serat Panutan
Penganggit : Mas Prawirosudirjo
Kacithak dening : Proyek Penerbitan Buku Sastra Indonesia dan Daerah
Kacithak wonten ing : Jakarta
Cacahing lembar : 95 kaca
Kacithak Warsa : 1980
2. Ringkasan
Buku kanthi irah – irahan “SERAT PANUTAN” dening Mas Prawirosudirjo menika nyeriyosaken kegesangan manungsa ingkang boten tebih saking piwulanging tiyang sepuh. Menapa kemawon ingkang dipuntumindakaken tiyang sepuh biyasanipun dipuntedhak lare alit. Sarehning, tiyang sepuh kedah ngatos – atos sedayanipun saha piwulangipun kedah sae. Kathah tiyang sepuh ingkang remen dhateng anak, anak – anak dados enering tingal saha dodolanan ingkang mboten mboseni. Wonten saklebeting buku menika ngemu ceriyos tiyang jaler estri ingkang nama Singadrana mapan wonten dhusun Sidamulyo. Kegesanganipun ayem tentrem dereng nate kekirangan tedha, sabab sugih kasagedan, taberi nyambut damel, gemi, lan angatos – atos. Angenipun emah – emah rukun sanget. Piyambakipun gadhah anak jaler satunggal saweg umur kalih tahun, nama Dapa. Dapa menika dipun urus kanthi asih tresna. Ananging, dumadakan Singadrana jaler ginanjar sakit benter sakwetawis dinten saha katilar pejah. Nalika dipuntilar garwanipun, mbok Singadrana njagi Dapa piyambakan, piyambakipun nyekapi kabetahanipun sakdinten - dinten. Wonten ing satunggaling dinten Bauwijaya sowan mbok Singadrana kangge nagih utang amargi utangipun sampun titi wancinipun, menawi dereng saged nyauri sawahipun mbok Singadrana badhe dipunpek. Ananging mbok Singadrana dereng gadhah arta ingkang cekap kangge ngauri utangipun. Lajeng piyambakipun ngampil arta wonten Suramenggala kaliyan nyuwun padamelan kangge nyekapi kabetahan sakdinten – dinten. Mbok Singadrana dipun paringi padamelan anggentang. Lami – lami Suramenggala jaler estri langkung pitados lan tresna, panganggepipun kados dhateng sadherek estri piyambak. Mbok Singadrana nyambut damel kanthi trusing manah, wiwit alit Dapa inggih dipunwucal kangge prihatos. Watekipun Dapa sae boten neka – neka, Dapa purun mbiyantu mbok Singadrana nyambut damel. Amargi sregep ugi sumagah piyambakipun sampun gadhah babon, wedhus, gudel, kaliyan sabin asiling nyambut damel mbiyantu mbok Singadrana. Mbok Randha remen sanget amargi Dapa boten nindakaken babagan ingkang awon.
Gantos ceriyos Dapa kanikahaken kaliyan Tentrem, putrinipun Darmadrana jaler estri. Lajeng Dapa pindhah nama sepuh Kertareja. Anggenipun jejodhowan runtut rukun boten nate wonten pasulayan, rejekinipun sae. Boten kados Bauwijaya ingkang ngantos dhumawahing kacingkrangan, amargi wateki angkuhipun. Ananging kaliyan watek sae ingkang dipungadhahi Kertareja, Bauwijaya dipunbiyantu Kertareja nyukani pawitan warni pantun kawan anggi. Bauwijaya mantuni awatak angkuh ambek sumakehan, purun andhap asor ngajeni dhateng sesami, lami – lami sugih mitra saha kawanuhan.
Kasugihanipun Kertareja saya angrada, salebeting dhusun Sidamulya. Remen tulung – tinulung kaliyan sesami. Wekasan ngantos dumugi sepuh Kertareja lestantun dados tiyang mukti wibawa.
3. Kalangkungan saha pangapesanipun buku
a. Kalangkungan buku
Buku kanthi irah – irahan “Serat Panutan” menika nggadhahi kalangkungan, inggih punika isinipun sekedhik gampil kangge dipunngerteni, amargi kados cerios sadinten – dinten. Kisahipun diserat kanthi runtut dadosipun boten mbingungaken pamaos, kadosta gantosan nami sepuh Dapa dados Kertareja. Wonten kalih basa ing saklebeting buku kasebat, inggih punika basa Indonesia saha basa Jawi, dados nggampilaken pamaos anggenipun maos.
b. Pangapesanipun buku
Pangapesanipun buku kasebat inggih punika bukunupin sampun awiti risak, lembaripun sampun wonten ingkang copot saking buku. Isinipun wonten tembung – tembung ingkang awis dipunpanggihi.
Semoga bermanfaat 😊
BalasHapussae
BalasHapusSa ae lu
BalasHapusMatur nuwun lo 😆
BalasHapus